Pozwol Bea ,ze ja "pogotuje swoja zupe"-jak rzeklas jakis czas temu
Sa dwa punkty startu jezeli chodzi o patrzenie na determinizm.
Punkt zachodni (lacinski) i wschodni(grecki).
Zachodni startuje od:
"Na poczatku Bog stworzyl..."
Z tego wyciaga wniosek ,ze
Bog byl pierwszym poruszycielem,a wszystko inne jest czescia tego bozego poruszenia.
Zatem gdy uczynil Adama i tchnal w niego zycie ,Adam zaczal dzialac
pod wplywem jego poruszenia!
Mowiac krotko : kazdy czyn Adama musial ,albo
wyrazac wole Boga ,albo miec boze przyzwolenie!
Jednakze taki poglad zaczal ksztaltowac sie de facto dopiero pod koniec II w ,wraz z pojawieniem sie pism Tertuliana-afrykanczyka i lacinnika ,ktory stworzyl podstawy lacinskiej interpretacji Pisma.Dotad(do konca IIw) bowiem chrzescijanstwo jest w ponad 90 % greckie,lacinski zachod nie rozumie spekulacyjnego podejscia Grekow-wiec praktycznie jest calkowicie poganski !
Poczatek wchlaniania Pisma przez ludzi zachodu mowiacych po lacinie to mniej wiecej przelom II/III w ne.
Do tego czasu chrzescijanie to potomkowie zhellenizowanych narodow wschodu, albo Zydow !
Nawet zachodni chrzescijanie(ci z terenu zachodniorzymskiego-lacinskiego)do poczatku III w. mowia i pisza ,interpretuja Biblie prawie wylacznie po grecku-przeklady Biblii na lacine sa rzadkoscia i z tego co pozostalo wynika za sa b.slabe!
Poczatek przelomu zaczyna sie ,wlasnie ,wraz z pismami Tertuliana.
Duzo by o nim pisac.
W skrocie :
odrzucil on greckie,filozoficzne, spekulatywne(oderwane od konkretu widzialnego)podejscie do interpretacji Biblii,na rzecz podejscia prawniczego ,konkretnego ,etycznego - stoickiego(
stoicyzm to w skrocie panowanie nad emocjami i godziwe zycie na Ziemi).
Tertulian
byl prawnikiem-to on pierwszy
PO LACINIE stwierdzil ,ze problem zbawienia to problem winy i kary czlowieka!
Mistycyzm(rozumiany jako: przezywanie obecnosci Boga w duchu,doswiadczanie jej,zanurzanie sie w Duchu Boga)byl mu obcy.
Grzech to wina !
Smierc to kara!Krzyz to boze zadoscuczynienie za grzech!
Bog to najwiekszy prawodawca,czlowiek to wykonawca Jego praw.
Otrzymanie daru zbawienia,przez laske,zasluguje na ludzkie zadoscuczynienie poprzez etyczne zycie odbiorcy zbawienia-czlowieka.
Tertulian wprowadzil zachod na
tory antropocentryczne ,gdzie
w centrum Ewangelii stoi czlowiek!
Wczesniej cala teologia miala charakter teocentryczny-w jej centrum stal Bog,jego poznanie ,czlowiek przemienial sie przez zanurzenie sie w Nim.
W centrum stal Bog i udzial ludzi w Jego niebianskim zyciu!
Dla Tertuliana czlowiek nie musial "odczuwac Boga ","znac Go" wazne zeby wykonal szereg etycznych "ruchow" takich jak :pokuta ,modlitwa,zal itp, wynikajacych z Biblii -
zeby z Biblii czerpal etyczny wzorzec stylu zycia.
A czy cos sie w czlowieku zmieni i co ,oraz po co to,jak to sie ma do Boga - bylo juz dla Tertuliana
wtorne.
Tak wiec od czasu Tertuliana chrzescijanstwo lacinskie
stawalo sie powoli etyka!
Z Biblii zaczelo czerpac informacje po to ,aby jak
najlepiej zyc na Ziemi,aby podobac sie Bogu w etycznych czynach,ale juz nie po to aby przemieniac sie na podobienstwo Chrystusa,ale
aby przestrzegac prawa biblijnego z wdziecznosci za smierc Jezusa!
Wczesniej w swiecie greckim Bog poslugiwal sie greckimi pojeciami ,ktore laczyl z hebrajskim duchem autorow NT-w pewnym myslowym skrocie
Nowy Testament to grecki midrasz dla gojow, to jakby ciag dalszy greckiego targumu ST (czyli Septuaginty)!
Moim zdaniem dotrzec do sedna Pisma to przejsc droge do zrozumienia zarowno Hebrajczykow ,ich sposobu myslenia ,jak i Grekow pierwszych odbiorcow Biblii NT.
"Lacinnicy" ,ludzie zachodu to
wtorni adresaci Pisma ,caly zachod ,pelen pokory, powinien siegnac
zarowno do zydowskiej interpretacji Pism ,jak i do greckiej ich interpretacji.
Zachod z prawniczej interpretacji Pism wyciagnal takie oto wnioski:
Bog musial wiedziec o grzechu czlowieka ,musial na niego pozwolic.Dalej:Bog
musi wiedziec kto jest zbawiony ,a kto nie -slyszymy to juz u Augustyna!
A w koncu Kalwin stwierdza :
to Bog decyduje kto ma byc zbawiony ,a kto potepiony!
Taka jest logika rozwoju prawniczo -logicznego sytemu zachodniego zapoczatkowanego przez dziela Tertuliana.
Tyle o zachodzie,od czego startuje zatem grecki wschod?
Rdz 1:26 Bw
"Potem rzekł Bóg: Uczyńmy człowieka na obraz nasz, podobnego do nas i niech panuje nad rybami morskimi i nad ptactwem niebios, i nad bydłem, i nad całą ziemią, i nad wszelkim płazem pełzającym po ziemi."
Rdz 1:27 Bw
"I stworzył Bóg człowieka na obraz swój. Na obraz Boga stworzył go. Jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich."
Startuje od tych dwoch wersetow!
Czlowiek zostal stworzony na obraz i podobienstwo Boga!
Jest bozym dzielem i boza odpowiedzialnoscia!
Bog obdarzyl go swoimi cechami tzn
miloscia i wolnoscia.
Czlowiek jest wolny z natury-bo
stworzony na obraz Boga,a Bog jest wolny!
Czlowiek ma prawo do milosci-bo jest
do Boga podobny-a On jest miloscia!
W centrum takiego nauczania stoi Bog jako tworca Swojego dziela!
Grecki system rozumowania jest
teocentryczny!
W nim to
nie czlowiek jest zdeterminowany tylko Bog!
Bog tworzac dzielo-czlowieka- "zmusza sam siebie" do walki oto ,aby czlowiek byl wolny i pelen milosci!
To Bog dba o to ,aby czlowiek sie nie zniewolil!
To Bog dba o to ,aby czlowiek kochal!
Poniewaz czlowiek podobny jest do Boga ,dysponuje pelna wolnoscia i pelnym dostepem do milosci.
Slowa:
Bog chce aby wszyscy ludzie byli zbawieni oznaczaja wlasnie
zdeterminowanie Boga-Jego zadanie!
W greckiej interpretacji
to Bog musi zbawic wszystkich ludzi wbrew wszystkiemu i wszystkim-ale za pozwoleniem wolnego czlowieka!
Slowa Jezusa: ze
pasterz porzuca 99 owiec i poszukuje tej jednej ukazuja bezgranicznosc bozej determinacji ,a zarazem laske w wyrazajaca wolnosc ludzka-
czlowiek moze zawsze odejsc-Bog musi go zawsze szuakac
Slowa z Rz 5:19:
"Bo jak przez nieposłuszeństwo(parakoes) jednego człowieka wielu stało się grzesznikami, tak też przez posłuszeństwo(hupakoes) jednego wielu dostąpi usprawiedliwienia."
Wyrazenia greckie:
parakoe i
hupakoe sa niezwykle rzadkie zarowno w klasycznej grece jak i w koine,co wskazuje na ich wyjatkowosc!
Sa wyrazeniami skrajnymi pomiedzy ktorymi zawiera sie ocean ludzkiej wolnosci!(podaje to za Evdokimov "Prawoslawie).
Startujac od
"Potem rzekł Bóg: Uczyńmy człowieka Grecy ida za nauczaniem rabinicznym i przyjmuja ,ze Bog mowi w tym wersecie do swojego nowego stworzenia-Adama! Mowi:
Ja i ty -Adamie- badzmy partnerami i wspolnie uczynmy ciebie na Nasz obraz na Nasze podobienstwo!
To jest nasze wspolne dzielo ,potrzebuje twojego wolnego w nim udzialu,ale to Ja jestem za nie odpowiedzialny bo Ja-Bog-ciebie stworzylem!
Niech to ostatnie zdanie bedzie podsumowaniem mysli greckiej na temat relacji Boga i czlowieka.
Bae napisalas:
Cytuj:
Pytam bardzo poważnie. Muszę poukładać to sobie od nowa właśnie by nie ześwirować
... drążę temat bo chcę go sobie poukładać od nowa.
Nie wiem co bylo dla Ciebie inspiracja do drazenie podanego przez Ciebie tematu: czy osobiste przezycia,czy przezycia z bliskimi Ci ludzmi.
Moja propozycja jest taka :spojrz na swoje zycie ,lub na zycie innych inaczej-nie tyle przez pryzmat logiki,pojec naszej postlacinskiej kultury-co przez pryzmat Biblii- dla gojow napisanej po grecku!
W swietle oryginalnego Slowa Boga dostrzezesz wielkosc swojej ludzkiej osoby(lub innych) stworzonej na podobienstwo Boga,obdarzonej wolnoscia .lecz kiedys
oszukanej przez szatana i
zniewolonej ,a teraz odzyskanej przez ofiare samego Boga,Twojego Stworcy,Twojego
Opiekuna walczacego o Ciebie!
W Nim stalas sie naprawde
odzyskalas swoja naturalna wolnosc,zostalas
wyzwolona z wiezow oszusta-to on-
klamca- Cie determinowal!(jezeli czujesz jeszce jakas determinacje to wynika ona tylko z nieprzemienionej starej natury z ktora sie
zmagasz w ciele ,ale juz jako nowe duchowe stworzenie!
Jako istota wolna mozesz wybierac ,mozesz nawet odejsc!
Ale jezeli chcesz zostac i w pelni wyzwolic sie ze starej natury
On Ci pomoze bo to jest Jego odpowiedzialnośc!:
J 10:28 Bw
"I Ja daję im żywot wieczny, i nie giną na wieki, i nikt nie wydrze ich z ręki mojej."
J 10:29 Bw
"Ojciec mój, który mi je dał, jest większy nad wszystkich i nikt nie może wydrzeć ich z ręki Ojca."
Mam nadzieje ,ze "moja zupa" tym razem wzmocni Twoje sily
Pozdrawiam